معرفی و مقایسه انواع دستگاههای لاغری

بافت چربی در کل بدن وجود دارد و از نظر ساختار عملکرد به عنوان یک ارگان واقعی در نظر گرفته می شود. این بافت وظیفه تنظیم دمای بدن، تامین انرژی و حفاظت از بدن در برابر آسیب های مکانیکی را به عهده دارد. در افراد نرمال چربی زیر پوست ۱۰ % وزن بدن را تشکیل می دهد. از نظر بافت شناسی واحد پایه بافت چربی زیر پوست میکرولوبول با قطری معادل ۱ میلیمتر است و از مجموعه ادیپوسیت ها تشکیل می شود.

افزایش وزن و چاقی عوامل مختلفی دارد با این حال علت اصلی آن را عدم تعادل انرژی به صورت دریافت کالری بیشتر نسبت به میزان مصرف کالری در بدن می دانند.

عوامل رفتاری و محیطی موثر در عدم تعادل انرژی عبارتند از فاکتورهایی که بر دریافت کالری تاثیر می گذارند، مانند افزایش تعداد وعده های غذایی و یا رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات های تصفیه شده و همچنین عواملی مثل بی تحرکی که life style را تغییر می دهد.

افزایش توده های چربی بدن به صورت تجمع لیپیدهای داخل سلولی و بزرگ شدن سایز آدیپوسیت ها (هایپروفی) و همچنین ازدیاد سلول های چربی (هایپرپلازی) اتفاق می افتد.

یکی از پر کاربردترین امواجی که در دستگاههای لاغری مورد استفاده قرار می گیرد دستگاههایی هستند که از انرژی اولتراسوند استفاده می کنند. در این راستا با این امواج بهتر آشنا می شویم.

امواج اولتراسوند

امواج اولتراسوند در دستگاه هایی با انرژی پایین تا دستگاه هایی با انرژی بالا و فرکانس هایی بالاتر از محدوده شنوایی (تا ۲۰۰۰۰hzc) قرار می گیرند.

بالاترین دامنه پزشکی مجاز برای امواج اولتراسوند ۱۰mhz  می باشد. با توجه به این مساله که امواج صوتی اولتراسوند توسط مواد مختلف جذب می شوند، میزان گرمای تولید شده در محیط پیچیده بیولوژیک بدن به طور دقیقی قابل پیش بینی نیست. لذا از خاصیت گرمایی امواج اولتراسوند در فیزیوتراپی استفاده می شود.

امواج اولتراسوند به شکل طولی و عرضی منتشر می شود در حالی که انتشار در محیط مایع و شبه مایع مثل بافت نرم فقط به صورت برخی صورت می گیرد. فرایند جذب امواج عرضی در ناحیه اتصال بافت نرم و استخوان باعث ایجاد گرما و آسیب بر استخوان می گردد.

تاریخچه استفاده از اولتراسوند در پزشکی

در طی سه دهه گذشته انرژی اولتراسوند به عنوان تکنولوژی پایه گروهی از روش های تشخیصی پزشکی استفاده می شود. در سال ۱۹۴۰ انرژی اولتراسوند بر اساس اینکه شرایط خاصی توانایی تخریب بافت فرسوده را دارند در درمان بدخیمی ها به کار گرفته شد. بعد از آن استفاده از اولتراسوند در فیزیوتراپی و جراحی پلاستیک از اهمیت ویژه ای برخوردار شد.

انرژی اولتراسوند از دهه ۱۹۵۰ برای برخی از ضایعات مغزی به کار گرفته شد. بعد از آن در سال ۱۹۸۷ از امواج اولتراسوند با تمرکز و شدت بالا در درمان سرطان پروستات استفاده شد. از سال ۱۹۸۷ با توجه به توان تخریبی امواج اولتراسوند از این روش برای درمان چربی های مختلفی با این تکنولوژی ساخته و به بازار ارائه شد.

امروزه به علت شیوع چاقی و عدم پاسخگویی مناسب چربی های موضعی به رژیم و ورزش، استفاده از روش های لاغری تهاجمی مانند لیپوساکشن و لیپولیز به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرده است. این دو روش در افراد بیمار نتایج مثبت و قابل قبولی در پی دارند، اما با توجه به تهاجمی بودن و نیاز به بستری شدن در بیمارستان و عوارض ناخواسته طرفداران خاص دارند.

عوارض لیپوساکشن های قدیم عبارتند از آمبولی، پارگی احشایی و تخت فشار قرار گرفتن رشته های عصبی، تغییرات حسی، نکروز پوست، عدم تعادل مایعات بدن، اسکارها و عدم تقارن بدن. هرچند امروزه با ورود به سیستم های جدید لیپوساکشن و لیپولیزها عوارض این دستگاه ها تا حد بی نظیری کاهش یافته است، با این اوصاف و کاهش عوارض این روش ها هنوز هزینه این روش ها برای بسیاری از طرفداران لاغری زیاد می باشد.

بنابراین تنوع دستگاه های لاغری هر روز رو به افزایش است. در حال حاضر تکنولوژی های مختلفی استفاده می شود که می توان از کرایولیپولیز کاویتیشن و تیم های رادیو فرکانسی هایفو نام برد.

Cavitation

اکثر مایعات و بافت های بدن حاوی microlubbl هایی هستند که با فشار منفی امواج اولتراسوند بزرگ می شوند و پس از رسیدن به اندازه خاص با افزایش دامنه ارتعاش و جریان مایع، حباب ها دچار نوسانات مکانیکی می گردند. پس از آن نیروهای برشی ایجاد شده در حدی هستند که باعث تخریب موضعی ساختار سلولی مثل غشا می شوند. این پدیده کاویتاسیون نامیده می شود.

استفاده دقیق از انرژی اولتراسوند بر پایه اثر کویتیشن می تواند به صورت انتخابی، تریب سلولی میکرومولکول را ایجاد کند. اکثر تغییرات ایجاد شده توسط اولتراسوند و سیستم بیولوژیک بر اساس اثر گرمایی و کاویتیشن قابل توجه است.

با این حال مکانیزم سومی هم در ایجاد اثرات موثر می باشد که به علت شناخت ناکافی ماهیت واکنش های حد واسط بین ارتعاشات مکانیکی و پاسخ های مشاهده شده در اثر گرما اثر میکرو مکانیکال نامیده می شود. بررسی این اثر زمانی به چشم می آید که تغییرات مشاهده شده را نتوان با واکنش گرمایی و کاویتیشن توجیه کرد، آن گاه اثرات میکرومکانیکال تحت شرایط خاص بررسی می شود.

دستگاه های کویتیشن انرژی را به شکل متمرکز و غیر متمرکز از طریق پوست به بدن انتقال می دهند. در روش انتقال به شکل غیرمتمرکز پوست و چربی ها به یک میزان مورد تابش قرار می گیرند که این مربوط به شکل گذشته دستگاه های اولتراسوند بود. در این روش حتما می بایست با افزایش دما محیط را برای جذب اولتراسوند آماده کرد.

در روش انتقال متمرکز انرژی یک منطقه مشخص از بافت پوست را تحت تاثیر قرار داده و منجر به لیز سلول های چربی می شود.

دستگاه های کاویتیشن که برای تخریب سلول های چربی به کار می رود از تکنولوژی متمرکز غیرحرارتی استفاده می کند. فرکانس این دستگاه ها امواج اولتراسوند را به شکل ضربانی و پیوسته جهت ایجاد بیشترین شدت و فشار در بافت انتقال می دهد. این جریان به صورت کاملا انتخابی سلول های چربی را بدون ایجاد آسیب در پوست، عروق خونی، رشته های عصبی تخریب می نماید. سلول های چربی در حمل درمان تخریب می شود و تری گلیسیرید ها و بقایای سلولی توسط سیستم متابولیک بدن دفع می شوند.

در دستگاه هایی با فرکانس و شدت صوتی مشابه، استاندارد نبودن ساختار پروب و هندپیس دستگاه می تواند با تمرکز انرژی در عمق نامناسب آسیب جدی به عروق و اعصاب وارد آورد.

باتوجه به اینکه سیستم های کاویتیشن و هایفو هر دو از امواج متمرکز غیر گرمایی در درمان چربی های بدن استفاده می کنند، لازم است به شکل مختصر به بررسی تفاوت های ساختاری آنها بپردازیم.

تفاوت سیستم های کویتیشن و هایفوهای لاغری

در دستگاه های کویتیشن به علت عدم تمرکز کافی در موضع مورد نظر فقط قادر به ایجادحباب های خلا در بافت چربی و اطراف آن است که در سیستم کاویتیشن همیشه نیاز به کمک مکانیکی برای انحدام سلول های چربی و آزاد سازی تری گلیسیرید می باشد. به این شکل که در این سیستم ها بعد از انجام پدیده کاویتاسیون یا حفره زایی در سلول های چربی توسط دستگاه های اولتراسوند به دلیل عدک تمرکز کافی در انحدام چربی ها نیاز به ماساژ و وکیوم یا ویبریشن برای جا به جایی حباب های خلاء کاملا احساس می شود.

اگر دوره و پروسه پیشنهاد شده توسط سازنده دستگاه ها به خوبی در کاویتیشن ها رعایت شود، در هر جلسه بین ۰٫۵ تا ۲ سانتیمتر کاهش سایز خواهیم داشت و اما آنچه مربوط به دستگاه های هایفو می باشد حذف پروسه بعد از کاویتیشن است.

در هایفوهای لاغری به علت تمرکز دقیق در بافت چربی به این دستگاه امکان داده می شود تا بتواند ۷۰-۸۰% از چربی های مورد هدف خود را دچار انهدام کند. در دستگاه های هایفو به علت تمرکز انرژی و تمرکز بر بافت هدف می توان انتظار داشت که در این دستگاه ها بدون انجام هرگونه ماساژ یا وکیوم به مدت طولانی به نتیجه مشابه و یانتیجه ای فراتر از دستگاه های کاویتیشن دست یافت.

دستگاه های هایفو لاغری نسل جدید از دستگاه هایی بر پایه اولتراسوند می باشند که توانسته اند نظر بسیاری از پزشکان و بیماران را به خود جلب کنند. به علت تمرکز انرژی و تمرکز بر بافت هدف عوارض جانبی در این دستگاه ها نسبت به کاویتیشن به شکل قابل توجهی کاهش پیداکرده است. دراین نوع دستگاه ها انتظار داریم در هر جلسه بین ۳ تا ۵ سانتیمتر کاهش سایز در منطقه مورد هدف ایجاد شود. در حقیقت دستگاه های هایفو یک مرحله از دستگاه های کاویتیشن را حذف کرده اند.

به طور کلی به نظر می رسد سیستم های کویتیشن و هایفو جز قدرتمندترین روش های غیرتهاجمی هستند  که با فروپاشی حباب های خلاء ایجاد شده در سلول ها مانند بمب صوتی-حرارتی میکروسکوپی در داخل بافت چربی عمل کرده و سبب تکه تکه شدن چربی ها و حتی پاره شدن غشاء سلولی و در نهایت آزادسازی آنها در داخل مایعات درون بافتی و لنف و افزایش نفوذ پذیری سلول های چربی و انتشار تریگلیسرید و اسیدهای چرب می شوند. بدین ترتیب چربیها، تری گلیسیرید و اسیدهای چرب آزاد شده طی فرایند متابولیکی طبیعی بدن از موضع درمان تخلیه و مصرف خواهند شد.

این اثرات تحت آزمایشات کلینیکی و مطالعات علمی به اثبات رسیده است به طوری که حتی بعد از یک جلسه درمان همراه با درناژ لنفی، کاهش قابل توجهی در اندازه دور کمر ثبت شده است.

بعد از مکانیزم اولتراسوند به دستگاه های کرایولیپولیز می رسیم که این دستگاه ها برای از بین بردن سلول های مولکول چربی از انجماد با سرمای ۵- تا ۱۰- درجه سانتیگراد استفاده می شود. به این پروسه Fat freezing گفته می شود.

Cryolipolyses

در واقع کرایو یک فرایند حذف سلول های چربی است که بدون صدمه به پوست و سایر بافتهای بدن انجام می شود. در حقیقت سلول های سرما دیده دچار پدیده آپیتوزیس یا مرگ برنامه ریزی سلولی می شوند که ضخامت لایه چربی را کاهش می دهد.

سلول های چربی مرده شکسته می شوند و به وسیله تیم لنفاوی جذب و توسط مایعات لنفاوی حداکثر تا ۲ ماه تخلیه سلول های چربی انجام می پذیرد و اینگونه لاغری و کاهش سایز بوجود آمده و پوست بدن فرصت دارد تا خودش را جمع کند و کمتر دچار شلی و افتادگی شود.

اپوپیتوزین یک مکانیزم فیزیولوژیک بوده که هدف اصلی آن ثابت نگه داشتن تعداد کلی سلول های بدن است و بر خلاف روند سرطان که ناشی از تکثیر بی رویه سلولی است عمل می کند. این مکانیسم کاملا تحت هدایت و کنترل بدن بوده و با مرگ سلولی که ناشی از بیماریها و صدمات است کاملا متفاوت است.

در سیستم های جدید کرایو برای القای سرمای زیر صفر به مدت ۴۵ تا ۶۰ دقیقه استفاده می کند. سیستم های کرایو به دو شکل وکیوم و پلیتی موجود می باشند که تفاوت آنها در میزان اثردهی و شعاع کارکرد می باشد.

در نوع پلیتی شعاع تحت اثر افزایش می یابد، اما میزان اثر دهی کمتر می شود. بنابراین زمان استفاده باید بیشتر شود. کرایو دارای FDA می باشد، البته هنوز انتخاب دستگاه خوب از سختی های کار با کرایو می باشد.

ممنون که تا پایان مقاله همراه ما بودید

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد دستگاه های لیزر، لاغری و جوانسازی با مشاوران ماهور طب تماس بگیرید : 09132042648