مقاله جامع معرفی دستگاههای رفع موهای زائد، تفاوت ها در چیست ؟

فولیکول های جنین انسان در هفته ۲۲ شکل می گیرد که بدن جنین دارای ۵ میلیون فولیکول می باشد. تعداد فولکیول های مو در طول عمر افزایش پیدا نمی کنند لذا بدن جنین دارای بیشترین تعداد فولیکول در طول عمر خود می باشد.

هر مو در بدن انسان مستقل از موهای مجاور یک چرخه رشد را می پیماید که شامل مراحل:

anagen (رشدفعال)

catagen (برگشت)

Telogen (استراحت) می باشد.

طول عمر هر چرخه بسته به مکان حضور فولیکول در بدن انسان مقاوم می باشد. مثلا در پوست سر مرحله آناژن ممکن است ۳ سال به طول بینجامد.

مرحله catagen چند هفته و مرحله telogen خدود ۱۰۰ روز است.

در بحث هرریموال یا هرریداکشن باید فولیکول در مرحله آناژن قرار بگیرد که این زمان بهترین زمان انتقال انرژی حرارتی به سلول های بنیادین حاضر در فولیکول مو است.

روش های رفع موهای زائد به روش های موقت و دائم تقسیم بندی می شود که در روش های موقت می توان موارد زیر را نام برد:

• shaving ماندگاری ۱ الی ۳ روز،
• (Depilation) دیپلاتورها مثل ژل ،کرم،اسپری – ماندگاری ۲ هفته،
• (Epilatin) اپیلاتور، موچین، بندانداختن – ماندگاری ۳تا ۶ هفته،
• (waning) موم- ماندگاری ۳ تا ۶ هفته

روش های دائم رفع موهای زائد:

۱- داروهای بازدارنده رشد مو مثل Episiva که به شکل کرم و لوسیون ارائه می شود.

۲- الکترولیز: روشی برای حذف دائمی موها می باشد. دراین روش یک سوزن فلزی نازک به داخل فولیکول مو نفوذ می کند و با عبور جریان الکتریکی در آن موجب تخریب ریشه مو می شود و سپس ساقه مو با یک موچین خارج می شود.

۳- گالوانیک: با روشی مانند الکترولیز عمل می کند و با تولید ماده شیمیایی در فولیکول موجب فساد آن می شود.

۴- عیب بزرگ الکترولیزها سرعت پایین آن می باشد و در این روش کاربر باید به دقت موهای موضع درمان را دانه به دانه خارج کند.

تاریخچه حذف دائمی موهای زائد

از سال ۱۹۹۶ از تکنولوژی های نوری به ویژه لیزر برای حذف راحت و سریع موهای زائد استفاده شد و سیر تحول و پیشرفت به طور گسترده آغاز گشت.

برداشت مو در لیرزها بر اساس اصول جذب انتخابی selective photothe molysis بنیان نهاده شده است که در این روش انرژی به شکلی به فولیکول مو می رسد که به بقیه بافت ها و سطح پوست کمترین آسیب وارد شود. رنگدانه ملانین در اپیدرم حتی در پوست های تیره بسیار کم است و در مقابل به میزان بسیار زیاد در مو تجمع پیدا کرده است. بنابراین ملانین بهترین و مهمترین ماده بیولوژیکی برای جذب انتخابی است.

ملانین طول موجهای ۶۰۰ تا ۱۱۰۰ نانومتر را به خوبی جذب می کند. این محدوده را دامنه اپتیکی ملانین می گویند.

طول موج های زیر ۶۰۰ توسط هموگلبین و بالای ۱۱۰۰ توسط آب جذب می شوند.

بنابراین محدوده ۶۰۰ تا ۱۱۰۰ محدوده اپتیکی ملانین دارای بهترین جذب و اثربخشی است. در ابتدا به بررسی محدوده طول موج دستگاه های مختلف می پردازیم.

Ruby laser(694nm) -1

Alexandrite laser(755nm) -2

Ndiyag laser(1064nm) -3

Diode laser(810nm) -4

Ipl-Elight(600-1200nm) -5

معرفی دستگاه های رفع موهای زائد

لیزر روبی:

این لیزر همان لیزر یاقوت می باشد که قدیمی ترین لیزرهای ساخت دست بشر در سال ۱۹۶۰ می باشد. در این لیزر برای تولید پرتو از کریستال یاقوت استفاده  می شود.

دستگاه ها به لحاظ طول موج و نوع تولید نورشان به دو دسته لیزرها و دستگاه های لامپی زنون دسته بندی می شوند. کلمه لیزر به معنای (تقویت نور به وسلیه تابش القایی) یا Light amplification by stimulated emission of radiation می باشد.

نور لیزر برای تولید به ماده فعال، منبع انژی و محفظه تغذیه (کاواک) نیاز دارد.

الکترون های ماده فعال با دریافت انرژی از منبع انرژی به لایه های الکترون بالاتر می روند که در این حالت برای اتم ها ناپایدار است و آن ها تمایل دارند به لایه خود بازگردنند. بنابراین در هنگام بازگشت انرژی خود را با انتشار فوتون های نور آزاد می کنند که فوتون ها تحت شرایط کاواک تبدیل به نور خروجی مورد نظر می شوند.

طول موج هر لیزری به نوع و جنس ماده فعال (ماده برانگیخته درکاواک ) بستگی دارد.

بنابراین با برانگیختن ماده فعال در کاواک می توان به طول موج های گوناگون دست یافت. به همین دلیل نامگذاری اکثر لیزرها بر اساس ماده فعال آنها انجام می شود.

بعداز مبحث لیزرها به دستگاه های لامپی میرسیم که در این دستگاه ها دارای طول موج ۶۰-۱۲۰۰ نانومتر می باشند و نور آنها توسط لامپ زنون تولید می شود. در ادامه با انواع دستگاه ها و طول موج های آنها بیشتر آشنا می شویم.

نور حاصل از لیزر یاقوت به رنگ قرمز می باشد که طول موج آن ۶۹۳ است. این لیزر بهترین نوع لیزر به دلیل جذب بالا در ملانین در موهای تیره می باشد.

لیزر الکساندرایت:

الکساندرایت یک ماده طبیعی و کمیاب است که در سال ۱۸۳۰ توسط سزار الکساندریت در کوه های اورال کشف شد که این لیزر از برانگیختن کریستال الکساندریت در محفظه کاواک تولید می شود. طول موج آن ۷۵۵ نانومتر می باشد.

رنگ آن قرمز است. این لیزر در افراد با پوست روشن بسیار پاسخگو است و در تمام مطالعات بالینی به این نکته اشاره شده است.

لیزر long pulsed ndiyag

نور این لیزر در محدوده نور مادون قرمز با طول موج ۱۰۶۴ نانومتر قرار می گیرد. لیزر nd:yag در این حالت long pulse برای هرریموال به کار می رود. این لیزر به دلیل بلندی طول موج خود دارای عمق نفوذ بیشتری است. بنابراین با توجه به جذب در ملانین باید flucnce مناسب را در این دستگاه تنظیم کرد.

این دستگاه بخاطر طول موج بلند برای تیپ های پوستی تیره حتی ۵ هم بسیار موثر می باشد.

دایود لیزر:

لیزرهای نیمه هادی که لیزرهای دایود نامیده می شوند از کریستال مواد نیمه هادی با ابعاد کوچک به عنوان ماده فعال استفاده می شود.

این لیزرها به دلیل داشتن ۵۰ درصد تبدیل انرژی به نور کارآمدترین لیزرها و کاهش هزینه های ساخت و انرژی است.

این لیزرها طول موج ۸۰۰ الی ۸۱۰ نانومتر را با توان بالا به صورت long pulse و super long pulse ساطع می کند. با توجه به محدوده طول موجی ۸۰۰ الی ۸۱۰ نانومتر بهترین ناحیه ترکیب بین جذب ملانین و میزان نفوذ لیزر در پوست است. بنابراین این نوع لیزرها با توجه به دامنه طول موجی در تیپ پوستی ۳ به بالا بیشتر توصیه می شود.

با توجه به جذب بالای ۸۱۰ نانومتر به وسیله هموگلوبین درمان بیماری های عروقی پوست هم بر اساس تئوری selective photo thermolysis انجام می شود. بدین ترتیب که جذب دایود لیزر به وسیله هموگلوبین باعث افزایش حرارت داخل عروق به انعقاد خون، انقباض و فلج شدن دیواره عروق می گردد. بنابراین می توان با تنظیم پارامترهای دستگاه متناسب با نوع پوست بدون پاره شدن عروق به انعقاد عروق پوستی بپردازیم.

با تنظیم بقیه پارامترهای دستگاه می توان از لیزر دایود در بحث جوانسازی و درمان پیگمانتاسیون پوستی هم استفاده کرد که این خود نشان از کاربرد گسترده لیرزهای دایود دارد.

در یک مقایسه ساده در بین لیزرها به راحتی به این نکات می رسیم. لیزر دایود به دلیل ساختاری مجتمع تر و سبک تر نسبت به لیزرهای دیگر مناسب تر است.

دارای ریسک درمان کمتری نسبت به الکساندرایت در تغییرات پیگمانته می باشد. این کاهش ریسک با پالس یکنواخت و خنک سازی سطحی کماکان بیشتر هم می شود.

به علت استفاده از تکنولوژی نیمه هادی در ساخت آنها به راحتی قابل حمل بوده و مقاومت بیشتری در برابر ضربه و تغییرات از خود نشان می دهند.

دایود لیزرها در مقابل بقیه لیزرها از طول عمر بیشتری برخوردار هستند و هزینه تعمیرات و نگهداری و تعویض قطعات در آنها کمتر است.

دستگاه های IPL:

IPL ها دستگاه های Light Base هستند. تاریخچه IPL را باید در ساخت لامپ های گزنون جستجو کرد.

اولین بار لامپ های زنون در ساخت منبع انرژی لیزرها استفاده شدند. بعد از مطالعات گسترده در سال ۱۹۹۷ فلاش لامپ برای هرریموال از FDA تاییدیه گرفت.

دستگاه های IPL به لحاظ انرژی خروجی بسیار قدرتمند و در حد لیزرها می باشند. سیستم IPL یعنی intense pulse light در واقع دستگاهی برای روشن کردن لامپ گزنون و تولید طول موج ۲۰۰ تا ۱۲۰۰ نانومتر می باشد.

در این دستگاه ها برای به حداکثر رساندن طول موج توسط بافت هدف از قانون beer استفاده شده است. این قانون کمی پیچیده است. اگر بخواهیم به طور ساده آن را بیان کنیم:

هر نوری در موادی با رنگ مکمل خود بالاترین جذب را دارد. بر اساس این قانون کروموفورهای بدن بر اساس رنگ خود محدوده خاصی از طول موج های نور را جذب می کنند که به آن عنوان جذب انتخابی نور توسط بافت داده می شود. کروموفورهای مهم درون پوست شامل (ملانین آب) کلاژن و هموگلبین می باشد. ملانین نورهای محدوده ماوراء بنفش و طیف مرئی را جذب می کند.

هموگلوبین نورهای ماوراء بنفش آبی (nm400) سبز (nm561) و زرد (nm577) را جذب می کند.

اگر بخواهیم اثرات انژری منتقل شده به بافت را بررسی کنیم باید طول موج، میزان انر‍ژی و TRT مورد بررسی قرار گیرد.

۱- مبحث طول موج را مورد بررسی قرار دادیم و اشاره کردیم که هر طول موجی توسط یک کروموفورم خاص جذب می شود. لذا انتخاب طول موج مناسب با اهمیت است.

۲- میزان انرژی : انرژی خروجی از دستگاه باید به مقداری باشد که هدف درمانی را پوشش دهد. میزان انرژی باید بتواند آنقدر حرارت در بافت هدف ایجاد کند تا اهداف مورد نظر برآورده شود.

۳- TRT یا Thermal relaxation time یا زمان استراحت حرارتی.

TRT یعنی مدت زمانی که لازم است که بافت ۵۰% از انرژی در بافتی خود را از دست بدهد.

در بعضی قسمت ها کروموفورهای هدف علاوه بر موضع مورد نظر در مکان های دیگر هم وجود دارند که برای جلوگیری از آسیب آنها باید TRT در دستگاه ها مورد برنامه ریزی قرارگیرد. مثلا در hair removal کروموفور هدف ملانین است که هم در فولیکول مو و هم در اپیدرم وجود دارد که اپیدرم در اینجا بافت غیر هدف است. در این نوع برخوردها باید TRT بافت هدف و غیر هدف مورد شناسایی قرار گیرد. پس به تنظیم پالس های درونی بپردازیم:

به  این صورت که عرض پالس های نور را کوتاه تر از TRT بافت هدف و طولانی تر از TRT بافت غیر هدف تنظیم شود. تا انرژی در بافت هدف محبوس و موجب تخریب آن گردد.

گزینه بعدی که در سیستم های IPL بسیار مورد توجه قرار می گیرد، سیستم های خنک کننده یا Cooling می باشد.

یکی از مواردی که جذب نور را در بافت هدف افزایش می داد تنظیم درست TRT بود و گزینه دیگری که سطح اپیدرم را در همه مراحل نگه می دارد بحث خنک سازی سطح اپیدرم است و از مزایایی که سیستم های Cooling به ما می دهد می توان به موارد زیر اشاره کرد.

مزایایی که سیستم های کولینگ به ما می دهد:

۱- امکان کم کردن تعداد و فواصل جلسات درمانی

۲- ایمنی و  اطمینان عملکرد در انواع تیپ های پوستی

۳- کاهش درد در حین درمان و عدم نیاز به بی حسی موضعی

۴- امکان اعمال انرژی بالاتر و لذا درمان موثرتر به دلیل خنک شدن بافت عمل خنک شازی را می توان قبل از تابش، همزمان و بعد از تابش انجام داد.

بر مبنای برند سازی و فروش بیشتر اسم دستگاه ها در بازار در این چند سال تغییرات گسترده ای کرده است که در ادامه به معرفی و بررسی چند مدل IPL می پردازیم.

مدل های IPL :

VPL ها (Variable plused light) :

نسلی در IPL ها که توان تنظیم پالس و فرکانس به آنها اضافه شد. البته این روزها همه IPL ها این خصوصیت را دارا می باشند.

CIPL ها (Cooling intelligent pulsed light) :

این نوع IPL مجهز به سنسوری می باشد که دمای سطح پوست را سنجیده و تا زمانی که دما به میزان مورد نظر برسد، امکان Shot زدن را می دهد.

RPL ها (Rotation pulsed light) :

در این دستگاه نیازی به تعویض فیلتر نیست و با یک اهرم می توان بین دو فیلتر جا به جا شد که محدودیت در تعداد فیلتر از معایب این دستگاه می باشد.

Elight :

Elight جزء جدیدترین مکانیزم های IPL می باشد. در این دستگاه از ترکیب IPL+RF استفاده می شود. اضافه شدن RF بای پلار در این دستگاه باعث افزایش میزان نفوذ و جذب می شود.

امواج RF باعث گرم شدن محیط می شود. بنابراین کروموفورم مورد نظر جذب بسیار بالاتری از فیلتر مشخص خواهد داشت. میزان موفقیت سیستم های Elight بسیار بالا بوده و تقریبا انتظارات ما را در برابر انواع لیزرها برآورده می کنند.

SHR : Super hair removal

این سیستم از جدیدترین سیستم های رفع موهای زائد IPL ها می باشند که پروسه را کاملا بدون درد با مکانیزم دایودها انجام می دهد. به این صورت که با سرعت قابل تنظیم، چند شات بر ثانیه کار می کند. این روش شامل توان متوسط-بالا-انرژی کم و سرعت در فولیکول مو می شود و اثرات از بین بردن آن را در پی خواهد داشت.

مکانیسم عمل IPL ها:

کروموفورم هدف در انجام هرریموال ملانین موجود در ساقه مو است که با جذب بخش اعظمی انرژی طول موج های ۵۹۰ الی ۱۲۰۰ را جذب می کند و گرم می شود و با انتقال گرما به فولیکول موجب تخریب آن می شود.

مهمترین نکته در درمان موهای زائد، توضیح اثرگذاری آن برای بیمار و واقع گرایی پزشک است. تاکنون هیچ روش قطعی برای هرریموال معرفی نشده است و در جلسات نهایتا ۱۰% موها باقی می ماند.

ضمنا هر سال پس از اتمام جلسات درمانی امکان برگشت ۱۰% موهای درمان شده وجود دارد. پس لازم است بیمار سالانه به طور یک یا دو جلسه تحت درمان قرار بگیرد.

مکانیزم دیگری که در دستگاه های هرریموال بسیار مورد توجه قرار می گیرد مبحث Skin rejuvenation یا جوانسازی پوست است. در اینجا کرموفورم هدف آب می باشد. با افزایش دمای آب موجب تحریک فیبروپلاست ها می شویم و به دنبال آن می توان تولید کلاژن های جدید را انتظار داشت. شایان ذکر است که روش جوانسازی IPL ها یک روش Nonablative است. بنابراین در مقایسه با روش های ablative به جلسات درمانی بیشتری نیاز است.

Vascular lesions

می توان پیگمنت ها را به دو دسته تقسیم کرد. لک های قهوه ای که از تجمع ملانین حاصل می شوند و گروهی مانند broken capillaries که به دلیل پارگی مویرگ های زیر پوست، تجمع ملانوسیتها اتفاق می افتد.

کرومورفور هدف در این درمان هموگلوبین است که با اعمال طول موج ۵۲۰ تا ۱۲۰۰nm موجب گرم شدن هموگلوبین و چسبیدن آن به دیواره عروق و نهایتا کلاپس مویرگ ها و عروق معیوب می گردد. بدون آنکه به بافت های اطراف آسیبی وارد نشود.

لازم به ذکر است این درمان برای عروقی با قطر ۱ تا ۳ میلیمتر قابل انجام است.

Active acne

در این نوع درمان خصوصا بیمارانی که به درمان مقاوم هستند یا امکان گرفتن دارو به صورت مادام العمر را ندارند مورد هدف قرار می گیرند.

در این درمان باز کروموفرم هدف آب درون پورفرین هاست با توجه به یونیزه شدن این آب، محیط هوازی شده و میکرو ارگانیسم ها قادر به زندگی نخواهند بود.

مزیت بارز IPL ها استفاده از آنها در همه نقاط بدن و سازگاری با انواع رنگ پوست و جنس موهای مختلف است.

تغییر اندازه پنجره تابش نور در IPL هاست که درمان ضایعات بزرگ به صرف زمان و تعداد فلاش زیادی نیاز ندارد. بنابراین پزشک با توجه به نوع ضایعه و نوع عملکرد خود می تواند اندازه پنجره مناسب را تشخیص و دستگاه را بر حسب نیاز خود تهیه کند.

گردآورنده خانم مهندس نجفی از شرکت تجهیزات پزشکی ماهور طب

برای دریافت مشاوره رایگان در مورد دستگاه های زیبایی، لیزر، لاغری و جوانسازی با مشاوران ماهور طب تماس بگیرید : 09132042648